Propolis to niesamowita substancja, naturalna bariera ochronna wytwarzana przez pszczoły, która ma chronić ule i ich mieszkańców przed drobnoustrojami i zimnem. Skoro chroni pszczele rodziny, ochroni też Ciebie! Stosuje się go w moim domu od pokoleń, jest niezastąpiony na odporność, stany zapalne czy trawienie. Tylko jak przyjmować ten pokruszony pszczeli kit? Dla mnie odpowiedź jest prosta - albo z miodem, jako dodatek np. do klasycznego wielokwiatu, albo w formie propolisowej nalewki. Zdradzę Wam przepis, który robił jeszcze mój dziadek, również pszczelarz.

Propolis - co to jest? 

Zacznijmy jednak od podstaw i wyjaśnijmy, czym jest propolis. To naprawdę niesamowita substancja pochodząca z ula, która nie występuje nigdzie indziej. Jest to pszczeli klej, którego zadaniem jest chronić ul przed chorobami, bakteriami i drobnoustrojami. Propolis jest stosowany przez pszczoły także do utrzymywania czystości w ulu oraz wzmacniania i uszczelniania go. Podobnie działa wykorzystywany jako naturalny suplement diety - wykazuje właściwości ochronne, wzmacniające odporność i przeciwzapalne.

Propolis to unikalna mieszanina wosków pszczelich, roślinnych żywic, pyłku kwiatowego (innego w zależności od sezonu i pożytku, jaki aktualnie zapylają pszczoły), olejków eterycznych oraz wydzielin pszczelich. Gdy jest świeży w konsystencji przypomina gęstą i kleistą maź o charakterystycznym, intensywnym żywicznym zapachu, którego nie sposób pomylić z żadnym innym. Jednak pozyskuje się go w wersji wysuszonej i na potrzeby sprzedaży oraz użytkowania - kruszy.

Propolis a kit pszczeli. Jak wygląda propolis?

Propolis dawniej nazywany był też kitem pszczeli, i niektórzy twierdzą, że w rzeczywistości są to dwa różne produkty pszczelarskie. Ja mam tu tradycyjne podejście - propolis, nazywam zamiennie także kitem pszczelim - jest to ta sama substancja.

Różna natomiast może być jego forma. Propolis różni się kolorem, w zależności od tego, kiedy i gdzie został pozyskany. Może mieć rozmaite barwy - od ciemnobrązowych po żółto-złoty lub nawet lekko zielone. Kit pszczeli najczęściej sprzedawany jest w formie nieregularnych grudek, które w rzeczywistości są skruszonym, zastygniętym kitem. Aby wydobyć ich prozdrowotne właściwości propolisu, należy je rozpuścić (przepis znajdziesz poniżej).

Propolis - właściwości zdrowotne

Kit pszczeli (propolis) słynie z ogromu zdrowotnych właściwości. Propolisu nie powinno zabraknąć w żadnej domowej apteczce. Oto dlaczego.

Po pierwsze propolis działa przeciwbakteryjnie - zawiera związki chemiczne, które działają jak naturalne antybiotyki i są pomocne w zwalczaniu chorobotwórczych bakterii, takich jak Staphylococcus aureus i Escherichia coli. Ma także działanie przeciwzapalne i może pomóc w łagodzeniu stanów zapalnych w organizmie. Jest więc niezastąpiony w objawach przeziębienia i infekcji. 

Po drugie propolis powinno się stosować profilaktycznie, bo wspiera układ odpornościowy. Substancje zawarte w propolisie mogą pobudzać produkcję białych krwinek, co pomaga w walce z chorobami. Produkt ten jest także źródłem naturalnych antyoksydantów (jak flawonoidy i fenolokwasy), które pomagają chronić organizm przed szkodliwym działaniem wolnych rodników i wspomagają detoksykację.

Po trzecie wreszcie - propolis doceniamy także za działanie na skórę - wspomaga leczenie ran i łagodzi podrażnienia w jamie ustnej. Jeśli się skaleczycie, a rana będzie się goić brzydko, rozejrzyjcie się w aptece lub sklepie zielarskim za maścią z propolisem bez recepty - jest niezastąpiona w leczeniu skóry podrażnionej, pękniętej czy zaczerwienionej. Propolis wspomagają proces gojenia ran, przyspiesza regenerację komórek naskórka i łagodzi świąd oraz ból. Propolis może pomóc także w leczeniu chorób jamy ustnej, przyczyniając się do zwalczania bakterii i grzybów, które powodują próchnicę, afty i zapalenie dziąseł.

Propolis - zastosowanie

Propolis ma wiele zastosowań w medycynie naturalnej i kosmetyce. Wykazując działanie przeciwbakteryjne, przeciwgrzybiczne i przeciwwirusowe, propolis może być stosowany w leczeniu różnych infekcji, takich jak zapalenie gardła, infekcje dróg moczowych i infekcje skóry. Ale to nie wszystko. Zobaczmy, co jeszcze potrafi:

• Propolis jest składnikiem wielu produktów do pielęgnacji jamy ustnej, takich jak pasty do zębów, płyny do płukania jamy ustnej i gumy do żucia. 
• Może być stosowany w celu poprawy stanu skóry, łagodzenia stanów zapalnych, redukcji trądziku i zmniejszenia widoczności blizn.
• Propolis może pomóc w łagodzeniu objawów astmy, zapalenia oskrzeli i innych chorób układu oddechowego.
• Może pomóc w poprawie trawienia i łagodzeniu dolegliwości żołądkowych, takich jak zgaga i wzdęcia.
• Propolis jest również stosowany w przemyśle spożywczym jako naturalny konserwant i dodatek do żywności.

Jak stosować propolis? Przepis na nalewkę propolisową

Powiecie teraz pewnie: “No dobra! Tyle zastosowań tego propolisu, tylko jak go przyjmować?” Propolis, jak już wspomniałem, to kruszony suchy kit pszczeli. Można jeść go w takiej formie, ale lepiej rozpuścić go w letniej wodzie, zostawić na noc, i wypić na czczo. Tak samo robię z miodem przygotowując moją domową miksturę na odporność.

Jednak najpopularniejszą formą przyjmowania propolisu jest przygotowanie z niego leczniczej nalewki. Oto przepis na nalewkę z propolisu, który jest w mojej rodzinie od pokoleń:

Składniki:

• 100 g naturalnego kruszonego propolisu
• 500 ml spirytusu 70-96%
• 100 ml miodu (opcjonalnie)

Przygotowanie: Po pierwsze - kup propolis u sprawdzonego dostawcy w ekologicznej pasiece. Potem już z górki: wsyp 100 g propolisu do słoika lub butelki (najlepiej z ciemnego szkła). Zalej propolis 500 ml spirytusu 70-96%. Zamknij słoik lub butelkę i wstrząśnij nim, aby składniki dobrze się wymieszały. Ustaw naczynie z mieszaniną w ciemnym miejscu, w temperaturze pokojowej, i zapomnij o nim na około 2-3 tygodnie. Od czasu do czasu możesz wstrząsnąć słoikiem. 

Po upływie 2-3 tygodni przefiltruj nalewkę przez drobne sito lub gazik, aby pozbyć się resztek propolisu. Ja do smaku doprawiam tę miksturę miodem, np. spadziowym lub lipowym (co dodatkowo wzmacnia działanie tego trunku na odporność).

Nalewkę z propolisu możesz przechowywać w temperaturze pokojowej kilka miesięcy. Miksturę możesz rozcieńczać w herbacie i pić na problemy trawienne, ból gardła lub kaszel oraz profilaktycznie - w celu wzmocnienia odporności. Nalewkę z propolisu można stosować także zewnętrznie - bezpośrednio na zmienioną chorobowo skórę, lub po rozcieńczeniu - do płukania gardła lub na zatoki.

Jak długo można stosować propolis. Czy propolis nadaje się dla dzieci?
Codzienna terapia propolisem nie powinna trwać dłużej niż dwa tygodnie. Jeśli spożywasz nalewkę propolisową profilaktycznie - łyżeczkę trunku możesz pić raz dziennie przez nawet dwa miesiące. 

Uwaga. Propolis może być zbyt silnym środkiem dla dzieci poniżej 12 roku życia, dlatego nie zaleca się stosowania go u dzieci bez konsultacji z lekarzem.

Propolis przeciwwskazania

Mimo że propolis ma wiele pozytywnych właściwości zdrowotnych, to jednak istnieją pewne przeciwwskazania do jego stosowania. Jakie?

Propolis podobnie jak miód, może wywoływać reakcje alergiczne. Osoby uczulone na produkty pszczele, mogą być również uczulone na propolis. Po spożyciu u osób uczulonych mogą wystąpić objawy takie jak swędzenie, zaczerwienienie, pokrzywka, obrzęk, duszność i anafilaksja.

Przeciwskazaniem do jego przyjmowania jest także ciąża i karmienie piersią. Brakuje bowiem wystarczających badań na temat bezpieczeństwa stosowania propolisu w czasie ciąży i karmienia piersią, dlatego po prostu lepiej unikać jego stosowania w tych okresach.

Uważajcie też na propolis przyjmując leki. Kit pszczeli może wpływać na działanie niektórych farmaceutyków zwłaszcza leków przeciwzakrzepowych i leków przeciwdrgawkowych. Dlatego osoby leczące się przewlekle powinny skonsultować się z lekarzem przed rozpoczęciem stosowania propolisu.

Propolis - cena

Należy pamiętać, że propolis to naturalny produkt i jego cena może się zmieniać w zależności od dostępności i sezonowości. Cena propolisu może się różnić także w zależności od jego formy, jakości i pochodzenia. Na przykład, cena 30 ml roztworu wodnego propolisu może wynosić od 20 do 60 złotych w Polsce. Cena kapsułek lub tabletek z propolisem może wynosić od 30 do 100 złotych za opakowanie. Cena miodów z dodatkiem propolisu zależy również od jakości miodu i zawartości propolisu, ale może wynosić od 20 do 100 złotych za słoik. 

Ty zawsze kupuj propolis w zrównoważonej i ekologicznej pasiece - dostaniesz z ula to, co najlepsze.

 

Darz miód!

Jan Ożóg, Wasz pszczelarz